మీ పొలంలో మఖానా/ఫాక్స్ గింజను ఇలా పెంచుకోండి

తామర గింజలు అంటే చాలామందికి తెలియకపోవచ్చు. కాని ఫూల్ మఖానా అంటే తెలిసే ఉంటుంది.మఖానా అంటే హిందీలో ఎండినవి అని అర్థం. వీటిని ఫాక్స్‌నట్స్ అని కూడా అంటారు.నార్త్ ఇండియా లో వీటిని ఎక్కువగా వాడుతారు.యూరియాల్ ఫిరాక్స్ ,మఖానా , ప్రిక్లీ వాటర్ లిల్లి ,ఫాక్స్ నట్, గోర్గాన్ గింజ అనేవి నిమ్ఫేసియా కుటుంబానికి చెందినవి. ఇవి చూడడానికి కమలం మాదిరిగానే ఉంటాయి. ఇవి ఉష్ణమండల వాతావరణంలో పెరుగుతాయి .భారతీయ వంటకాలలో ఉపయోగించే విత్తనాలలో సుమారు 8 మఖానా నుండే లభ్యమవుతాయి . భారతదేశంలో పశ్చిమ బెంగాల్, బీహార్, మణిపూర్, త్రిపుర, అస్సాం, మధ్యప్రదేశ్, రాజస్థాన్ మరియు ఉత్తర్ ప్రదేశ్ లలో మఖానాను సాగు చేస్తారు . ప్రపంచవ్యాప్తంగా మఖానా ఉత్పత్తిలో బీహార్ రాష్ట్రం మొదటి స్థానంలో ఉంది. 90% ఇక్కడే లభిస్తుంది.ప్రిక్లీ కొమ్మ వద్ద మఖానా ఊదా రంగు పువ్వును కలిగి ఉంటుంది, చదునైన, గుండ్రని ఆకుపచ్చ ఆకులు నీటి ఉపరితలంపై తేలుతాయి, ఇవి తామర లాగా ఉంటాయి.

మఖానాను పెంచుకోవాల్సిన విధానం :-

మీ పొలంలో ఒక ప్రాంతంలో చెరువులు లేదా చిత్తడి బంజర భూమిని తయారు చేసి విత్తనాలను తీసుకోండి.

చెరువులోతు సుమారు 4-6 అడుగులు ఉండాలి అది ఎల్లప్పుడూ అన్ని సమయాలలోను స్థిరమైన నీరును కలిగి ఉండాలి. సాంప్రదాయ సాగులో విత్తనాల మార్పిడి వంటి పద్ధతులు దీనికి అవసరం లేదు.మఖానా మొలకలను కూడా మొదట్లో ఇతర నర్సరీ మొక్కల మాదిరిగా తయారు చేసి ఫిబ్రవరి నుంచి ఏప్రిల్ నెల మధ్య నీటి పొలంలో నాటవచ్చు.మఖానా సాగు తరువాత ఆ సేకరించడం కూడుకున్న పని . ఎందుకంటె మఖాన చెరువు దిగువన ఉన్న మట్టి నుండి విత్తనాలను సేకరించాలి అంతే కాదు దీనికి అనుభవం కలిగిన కలిగిన కార్మికులు మాత్రమే సేకరించగలరు.ఆ తరువాత, విత్తనాలను తేమను ఆవిరి చేయడానికి పూర్తి సూర్యరశ్మి కింద ఎండబెట్టాలి. తేమలో 31 శాతం వరకు ఇది విడుదల చేస్తుంది. అప్పుడు మఖానాను తాత్కాలికంగా గరిష్టంగా 20-24 రోజులు నిల్వ చేయవచ్చు.అప్పుడు గ్రేడింగ్ వస్తుంది.దీనిలో ఎండబెట్టిన విత్తనాలను 5 -7 గ్రేడ్ల వరకు విభజించారు. వాటి పరిమాణం ఆధారంగా. సాగుదారులు ఈ ప్రయోజనం కోసం జల్లెడలను ఉపయోగిస్తారు. ఇంకా, దీనిని తాపనంలో, విత్తనాలను 250 ° C – 3000 C ఉష్ణోగ్రతలో ఒక మట్టి లేదా కాస్ట్ ఇనుప పాన్ మీద వేడి చేస్తారు.వేడిచేసిన విత్తనాలను 3-4 రోజులు పొడి ప్రదేశంలో నిల్వఉంచాలి . అవి సహజంగా మఖానా యొక్క లోపలి తినదగిన భాగాన్ని కోల్పోతాయి.చివరగా మరొక్కసారి వేయించి పాలిషింగ్ చెయ్యాలి.అటు తరువాత విత్తనాలను మళ్ళీ పాన్లో 2900 ° C-3400 C ఉష్ణోగ్రత వద్ద వేడి చేస్తారు. వాటిని ఒకే పొరలో ఉంచి, సుమారు 2 నిమిషాల్లో నిరంతరం కదిలించి, అప్పుడు విత్తనాలు పాపింగ్ ప్రారంభమవుతాయి. అప్పుడు, నేలమీద పెట్టిన తరువాత, చెక్క సుత్తి ప్రాసెసర్‌ను ఉపయోగించి విత్తనాలను కొట్టి గట్టి పూత నుండి కెర్నల్‌ను తీసివేయాలి . తెల్లదనం రావడానికి కెర్నల్ లేదా మఖానాను వెదురు బుట్ట పై రుద్దుతారు.ఇలా సేకరించిన వేర్వేరు రకాలను అప్పుడు, గ్రేడింగ్ చేస్తారు. గ్రేడింగ్ చేసిన వాటిని నిల్వ ఉండేలా రవాణాకు వీలుండేలా గోనె సంచులలో ప్యాక్ చేస్తారు. మఖానా అవసరమైన ఆర్డర్ల ప్రకారం రవాణా చేస్తుంటారు. ఇది ముఖ్యంగా తెలుగు రాష్ట్రాలలో చాలా అరుదుగా లభిస్తున్న నేపథ్యంలో కొనుగోలుదారులుకు కాస్త ఎక్కువ ఖర్చు చేయవలసి ఉంటుంది. ఆ ఖర్చు నుండి మీరు ఉపశమనం పొందాలంటే పైన సూచించిన విధంగా మఖానా పంటను సేద్యం చెయ్యచ్చు.ఈ మఖానా అత్యధిక పోషక విలువలు కలిగిన నేపథ్యంలో తెలుగు రాష్ట్ర ప్రజలు కూడా మఖానా ఉత్త్పతి పై ప్రత్యేక దృష్టి సారించారు.